ارزیابی اولیه‌ی امکان استفاده از رادیونوکلید سرب-210 اضافی در برآورد توزیع مجدد خاک در اراضی دیم منطقه‌ی کوهین

در دهه‌های اخیر، در کشور ما از سزیم-137 برای برآورد آهنگ فرسایش خاک و ته‌نشینی استفاده شده است. لیکن به دلیل کاهش مقدار آن در خاک در اثر فروپاشی پرتوزا، نیاز به بررسی امکان استفاده از یک ردیاب جای‌گزین با نهشت مداوم مانند سرب-210 اضافی، ضروری به نظر می‌رسد. در مطالعه‌ی حاضر، نمونه‌‌های خاک جمع‌آوری شده از یک مزرعه با وسعت هفت هکتار، برای تعیین مقدار و الگوی توزیع مکانی خاک مورد استفاده قرار گرفت. میزان فرسایش خالص خاک با استفاده از مدل‌ موازنه‌ی جرم 2، برای روش‌های مبتنی بر استفاده از سزیم-137 و سرب-210 اضافی، به ترتیب، 6/4 و 3/12 تن بر هکتار- سال و نسبت باردهی ته‌نشت به ترتیب، 52 و 60 درصد محاسبه شد. به طور کلی میانگین فرسایش و ته‌نشینی برآورد شده با استفاده از سرب-210 اضافی بسیار بیش‌تر از سزیم-137 بود، زیرا سزیم-137، تخمینی از میانگین فرسایش از سال 1963 تا زمان نمونه‌برداری را به دست می‌دهد، در حالی‌که نتیجه‌های سرب-210 اضافی بازتابی از دوره‌ی زمانی طولانی‌تر است. تغییرهایی که در مدیریت خاک و ویژگی‌های بارش‌ها در طی قرن گذشته در منطقه رخ داده است، تأثیر مهمی بر برآورد توزیع مجدد خاک با استفاده از سرب-210 اضافی گذاشته است. به طور کلی نتیجه‌های پژوهش حاضر امکان استفاده از سرب-210 اضافی در منطقه‌های نیمه خشک را تأیید نمود.